Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ortaya çıkabilen bir kaygı bozukluğudur. Bazı tekrarlayan davranışlar çocukluk gelişiminde tipik olsa da, OKB bu eğilimleri uç noktalara taşıyarak ciddi sıkıntıya neden olabilir ve günlük yaşamı etkileyebilir. Bu makalede sizlere, çocuklarda OKB belirtilerinin neler olduğu hakkında bilgi vereceğiz ve ebeveynlere, bakıcıları hatta eğitimcilere olası endişeleri tespit etmeleri için ipuçları sunacağız.

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) nedir?

OKB, obsesyon ve kompulsiyonların varlığı ile karakterizedir. Takıntılar, kaygı ya da sıkıntıya neden olan ısrarcı ve müdahaleci düşünceler, görüntüler ya da dürtülerdir. Kompulsiyonlar, ve azaltmak veya korkulan sonuçları önlemek amacıyla çocuğun yapmaya zorlandığını hissetiği tekrarlayan davranışlar veya zihinsel eylemlerdir.

Çocuklarda OKB belirtileri

OKB her çocukta farklı şekilde ortaya çıkabilir ancak bazı yaygın semptomlar şunlardır:

Takıntılar:

• Mikrop, kir veya kontaminasyon korkusu
• Şidddet, zarar verme veya saldırganlıkla ilgili müdahaleci düşünceler (çocuğun kendisi şiddet uygulamasa bile)
• Aşırı simetri, düzen veya düzenleme ihtiyacı
• Din, cinsiyet veya tabu konularla ilgili istenmeyen düşünceler
• Hata yapma veya başkalarına zarar verme korkusu

Kompulsiyonlar:

• Aşırı el yıkama veya duş alma
• Tekrarlayan kontroller (kapılar, ışıklar, cihazlar)
• Ritüelleri sayma
• Nesneleri belirli bir şekilde sıralamak ve düzenlemek
• Kelimeleri veya cümleleri sessizce tekrarlamak (zihinsel kompulsiyonlar)
• Ebeveynlerden veya bakıcılardan tekrar tekrar güvence aramak
• Yatmadan önce veya bir aktiviteye başlamadan önce karmaşık rutinlere veya ritüellere katılmak

OKB’yi çocukluk davranışlarından ayırmak önemlidir. Çocuklar sıklıkla her şeyin belirli bir şekilde olmasını isteme veya tekrarlayan oyunlara katılma aşamalarından geçerler. Ancak OKB’de bu davranışlar aşırı hale gelir, zaman alır ve çocuklukta ciddi sıkıntıya neden olur.

Dikkat edilmesi gerekenler

Çocuğunuzda OKB’yi gösterebilecek bazı önemli işaretler şunlardır:

• Tekrarlayan davranışlar günde bir saatten fazla zaman alır ve ciddi sıkıntıya neden olur veya günlük yaşamı (okul, oyun, sosyal etkileşimler) engeller
• Çocuk, obsesyon veya kompulsiyonlarına bağlı olarak önemli düzeyde kaygı yaşar
• OKB (okul ödevleri, arkadaşlıklar, hobiler) nedeniyle çocuğun günlük işleyişi bozulur
• Çocuk utanır veya davranışlarını saklamaya çalışır

OKB nasıl teşhis edilir?

OKB için tek bir test yoktur. Teşhis tipik olarak, aşağıdakileri içerebilecek kapsamlı bir değerlendirme yürüten bir akıl sağlığı profesyonelini içerir:

• Çocuk ve ebeveyni/bakıcısı ile ayrıntılı bir görüşme
• Semptomları değerlendirmek ve diğer koşulları dışlamak için psikolojik değerlendirmeler

Çocuklarda OKB tedavi seçenekleri

Çocuklarda OKB için en etkili tedavi, maruz bırakma ve tepki önleme (ERP) odaklı bilişsel-davranışçı terapidir (BDT). BDT, çocukların güvenli ve kontrollü bir ortamda yavaş yavaş korkularıyla yüzleşmelerine ve zorlamalara direnmelerine yardımcı olur. Bu onların kompulsiyonları yerine getirmedikleri takdirde kaygılarının gerçekleşmeyeceğini öğrenmelerine yardımcı olabilir.

Ek olarak aile terapisi, ebeveynlere ve bakıcılara destek ve eğitim sağlamada yardımcı olabilir. Çocuklarının OKB’sini yönetmeye ve yanlışlıkla pekiştirilen kompulsiyonlardan kaçınmaya yönelik öğrenme stratejileri tedavi sürecinde çok önemli olabilir. Bazı durumlarda ilaç tedavisi de düşünülebilir ancak daha kapsamlı bir yaklaşım için genellikle terapiyle birlikte kullanılır.

Çocuklarda OKB Çözümü için Randevu Al

Çocuğunuzda OKB belirtileri varsa Online veya Yüz Yüze terapi seçenekleri ile bugün randevu alarak psikoterapiye başlayın. Çocuğunuzun psikoterapiye katılmasını sağlayarak OKB şikayetinizi geride bırakabilirsiniz. Çocuk, Genç ve Ergen Terapisi için Samsun Uzman Psikolog İlknur ÇALIŞKAN KÖSE‘den randevu alabilirsiniz.

Randevu Al

OKB ile yaşamak: Çocuğunuzu destekleyin

OKB çocuklar için zorlu bir durum olabilir, ancak doğru teşhis ve tedaviyle semptomları yönetmeyi öğrenebilir ve tatmin edici bir yaşam sürdürebilirler. OKB’li çocuğunuzu desteklemenin bazı yolları:

• Kendinizi OKB ve tedavi seçenekleri hakkında eğitin
• Sabırlı ve anlayışlı olun. OKB kronik bir durumdur ve iyileşme zaman alır
• Destekleyici ve sevgi dolu bir ortam sağlayın
• Çocuğunuzu davranışları nedeniyle eleştirmekten veya utandırmaktan kaçının
• Evde bir tedavi planı geliştirmek için çocuğunuzun terapistiyle birlikte çalışın
• Küçük zaferleri ve ilerlemeyi kutlayın
• Egzersiz, rahatlama teknikleri ve yaratıcı ifade gibi sağlıklı başa çıkma mekanizmalarını teşvik edin
• OKB ile uğraşan ebeveynler ve aileler için destek gruplarıyla bağlantı kurun

Unutmayın, yalnız değilsiniz. Çocuğunuzun OKB ile mücadele etmesine ve kendini geliştirmesine yardımcı olmak için Samsun Psikolog‘dan psikoterapi hizmetleri almaya başlayın.